کیست گوش

کیست گوش یا کلستاتوم رشد پوستی می باشد که در قسمت غیر طبیعی، در گوش میانی پشت پرده گوش روی می دهد. این کیست اغلب در اثر عفونت های مکرر بروز می کند که موجب افزایش رشد پوست پرده گوش می‌شود.

کلستاتوم معمولاً شکل یک کیسه یا کیست دارد که لایه‌های پوستی قدیمی که داخل گوش ایجاد گشته اند را نابود می کند. به مرور زمان، اندازه کیست گوش ممکن است بزرگ شود و استخوان‌های ظریف اطراف گوش میانی را از بین ببرد. سرگیجه، از دست دادن شنوایی و فلج عضلات صورت به ندرت بروز می کند، ولی می‌تواند در اثر ادامه رشد کلستاتوم اتفاق بیفتد.

علل بروز کلستاتوم

در کل کلستاتوم یا کیست گوش بر دو قسم است که عبارتند از:

کلستاتوم مادرزادی

کلستاتوم مادرزادی که در زمان تولد وجود دارد بسیار نادر است. این وضعیت یک ناهنجاری رشدی می باشد که به گوش میانی محدود می‌شود که در آن به طور تصادفی یک گوشه از پوست پرده گوش در فضای گوش در حال رشد درون رحم قرار می گیرد. این عارضه معمولاً به وسیله متخصص اطفال تشخیص داده می شود، که یک توده سفید به شکل توپ را در پشت گوش میانی دست نخورده مشاهده می نماید.

کلستاتوم اکتسابی

کلستاتوم اغلب به دلیل عملکرد ضعیف لوله استاش و نیز عفونت در گوش میانی روی می دهد. زمانی که لوله استاش  به دلیل سرما خوردگی، آلرژی یا سینوزیت به طور صحیح کار نمی‌کند، هوای موجود در گوش میانی به وسیله بدن جذب شده و منجر به یک خلاء جزئی در گوش می شود. در برخی از افراد، فشار خلاء ممکن است در یک لایه یا کیسه پوستی با کشیدن پرده گوش، به ویژه نواحی ضعیف شده در اثر بروز عفونت‎های قبلی، مکیده شود. این کیسه معمولاً به کیست گوش تبدیل می‌شود.

علائم کلستاتوم

بارزترین نشانه اوﺗﯿﺖ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﭼﺮﮐﯽ ﻣﺰﻣﻦ با کلستاتوم یا ﺑﺪون کلستاتوم گوش، وﺟﻮد ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺪون درد از ﮔﻮش می باشد ﮐـﻪ امکان دارد ﺑﻮدی ﺑﺪی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اغلب اﯾﻦ ﺗﺮﺷﺢ با ورود آب به گوش و یا ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎی دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ عود می کند. در صورتی که ترشح از ﮔﻮش در ﺧﻼل ﺑﯿﻤﺎری دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ شروع ﺷﻮد و ﺑـﺎ دردی همراه نباشد، ﭘﺰﺷﮏ می بایست ﺑﻪ ﻓﮑﺮ وﺟﻮد ﺳﻮراخ دائمی در ﭘﺮده ﺻﻤﺎخ ﺑﺎﺷـﺪ.

برخی اوقات ﻧـﺎراﺣﺘﯽ جزئی در ﮔـﻮش ایجاد می شود، ولی درد شدید ﮔﻮش در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ اوﺗﯿﺖ ﭼﺮﮐﯽ ﻣﺰﻣﻦ خطرناک است و ممکن است ﻧﺸﺎن دﻫﻨـﺪه ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﮐﺎﻫﺶ ﺷﻨﻮاﯾﯽ در تمامی ﻣﻮارد دیده می شود ﮐﻪ درﺻﻮرت ﺗﺨﺮﯾﺐ اﺳﺘﺨﻮاﻧﭽﻪ ﻫـﺎ ﯾـﺎ ﻓـﯿﮑﺲ نمودن آﻧﻬﺎ می تواند ﺑﻪ ۵۰ ﺗﺎ ۶۰ دﺳﯽ ﺑﻞ نیز ﺑﺮﺳﺪ. ﮐﺎﻫﺶ ﺷﻨﻮاﯾﯽ اغلب از ﻧـﻮع اﻧﺘﻘـﺎﻟﯽ می باشد.

درمان کلستاتوم یا کیست گوش

مناسب ترین روش درمان کلستاتوم عمل جراحی می باشد؛ چرا که امکان دارد عاملی که باعث بروز عفونت شده است به مرور زمان موجب تسریع روند تخریب استخوان شود. استفاده از آنتی بیوتیک و تزریق وریدی آنتی بیوتیک در رفع کلستاتوم گوش اثر چندانی ندارند؛ چرا که عروق خونی در بافت های مرده که منجر به بروز کیست گوش شده توانایی جذب آنتی بیوتیک را ندارند در حقیقت این بافت های مرده فاقد عروق خونی هستند. ضمن اینکه جهت درمان کلستاتوم گوش استفاده از پماد تأثیر چندانی ندارد؛ چرا که پماد ها نمی توانند به عمق این بافت ها نفوذ نمایند.

کلستاتوم با گذشت زمان ممکن است با رشد خود روی ساختار گوش میانی اثرگذار باشد. لذا کیست گوش می بایست به موقع درمان شود. به وسیله عمل جراحی و انجام ماستوئیدکتومی می توان کلستاتوم گوش را برداشت. در حقیقت مناسب ترین شیوه درمان کیست گوش جراحی می باشد. امکان دارد در طی برداشتن کلستاتوم گوش یک یا چند استخوانچه گوش از بین برود. شش ماه پس از انجام عمل جراحی لازم است فضای گوش میانی بررسی و معاینه شود تا در صورت باقی نماندن کلستاتوم گوش بازسازی استخوانچه ها صورت پذیرد.

دکتر احمد ناظم بافقی

متخصص گوش و حلق و بینی

جراحی سر و گردن و   آندوسکوپی سینوس